Wyższe kwasy karboksylowe i tłuszcze #2

Zadania maturalne, tłuszcze, wyższe kwasy karboksylowe, matura

Zadanie 6

Oceń poprawność poniższych zdań wpisując P, jeśli zdanie jest prawdziwe i F, jeśli jest fałszywe.

1) Tłuszcze roślinne mają ciekły stan skupienia a tłuszcze zwierzęce mają stały stan skupienia

2) Kwas oleinowy zawiera wiązanie podwójne między 8 a 9 atomem węgla w cząsteczce

3) Kwas stearynowy i palmitynowy to białe substancje stałe a kwas oleinowy to bezbarwna, oleista ciecz

4) Wodne roztwory mydeł mają odczyn kwasowy

5) Sole wapnia i magnezu to związki trudno rozpuszczalne w wodzie

6) Tłuszcze powstają w wyniku reakcji estryfikacji

7) Tłuszcze rozpuszczają się w wodzie i posiadają niepolarną budowę. Olej z wodą po intensywnym wymieszaniu tworzy emulsje, która po krótkim czasie rozwarstwia się.

8) Tłuszcze ulegają reakcji hydrolizy zasadowej tworząc mydło.

 

Odpowiedź

 1) P

2) F

3) P

4) F

5) P

6) P

7) F

8) P


Zadanie 7

Aby odróżnić kwas oleinowy od kwasu stearynowego należy:

a) spalić oba kwasy

b) dokonać próby rozpuszczenia ich w wodzie

c) ogrzać kwasy z NaOH w obecności fenoloftaleiny

d) porównać ich stan skupienia

Odpowiedź

b)


Zadanie 8

Właściwości piorące i myjące są wynikiem działania mydła poprzez:

a) rozpuszczanie tłuszczów przez mydło

b) wytwarzanie odczynu kwasowego wody

c) zmniejszanie napięcia powierzchniowego wody

d) wytrącanie z wody soli wapniowych wyższych kwasów tłuszczowych

Odpowiedź

c)


Zadanie 9

Biopaliwa stosowane w silnikach Diesla można otrzymać z olejów roślinnych w procesie transestryfikacji.

Transestryfikacja estrów alkoholi monohydroksylowych przebiega zgodnie z ogólnym równaniem.

RCOOR1 + R2OH ——> RCOOR2 + R1OH

Reakcja może być katalizowana kwasami bądź zasadami.

 

Zapisz równanie reakcji transestryfikacji tłuszczu roślinnego, zawierającego trzy jednakowe reszty kwasu tłuszczowego, prowadzącej do powstania oleinianu etylu.

 

Odpowiedź

Transestryfikacja


Zadanie 10

Jaka jest wydajność procesu hydrolizy trójstearynianu gliceryny, jeżeli z jednego mola tego związku uzyskano 150g kwasu stearynowego?

Odpowiedź

Układamy równanie reakcji

(C17H35COO)3C3H5 + 3H2O ——> C3H5(OH)3 + 3C17H35COOH

Obliczamy masę powstałego związku, czyli, kwasu stearynowego

M kwasu stearynowego= 18*12g + 36g + 2*16g= 284g/mol

Układamy proporcję:

1 mol trójstearynianu gliceryny —- 3*284g kwasu stearynowego

Czyli 852g kwasu stearynowego powinniśmy otrzymać przy 100% wydajności reakcji a otrzymaliśmy 150 g więc obliczamy jaka jest wydajność tego procesu.

 

W%= 150 g/852 g * 100% = 17,6%

Wydajność procesu hydrolizy trójstearynianu gliceryny wynosi 17,6%.


Zadanie 11

Mieszanina 100 g trójstearynianu i trójoleinianu gliceryny reaguje z 40g jodu. Ile trójstearynianu gliceryny zawiera mieszanina?

Odpowiedź

Trójstearynian gliceryny nie reaguje z jodem, ponieważ nie zawiera wiązań nienasyconych. Obliczamy, więc ile g trójoleinianu gliceryny reaguje z jodem i na tej podstawie będziemy później wiedzieć ile g jest trójstearynianu gliceryny w mieszaninie.

Układam równanie reakcji trójoleinianu gliceryny z jodem:

(C17H33COO)3C3H5 + 3 I2 —–> (C17H33I2COO)3C3H5

M trójoleinianu = 3*17*12g + 3*33g + 3*12g + 3*32g + 3*12g + 5g= 612g + 99g + 36g + 96g + 36g + 5g = 884g/mol

M jodu = 254g/mol à masa 3 moli I2 = 3*254g=762g

Układamy proporcję

884 g trójoleinianu gliceryny —– 762 g jodu

X g trójoleinianu gliceryny ——– 40 g jodu

X=46,4g trójoleinianu gliceryny

Jezeli

100g mieszaniny ——————– 100%

46,4 g trójoleinianu gliceryny —– y %

y=46,4% trójoleinianu gliceryny stąd wynika, że

100%-46,4%=53,6%  trójstearynianu gliceryny, czyli 53,6g.


Zbiór zadań maturalnych:

  • jednofunkcyjne pochodne węglowodorów zadania
  • https://matura biomist pl/chemia/organiczna/jednofunkcyjne-pochodne-weglowodorow
  • https://matura biomist pl/wyzsze-kwasy-karboksylowe-i-tluszcze-2/1519
Scroll to Top