Zadania maturalne, tłuszcze, wyższe kwasy karboksylowe, matura
Oceń poprawność poniższych zdań wpisując P, jeśli zdanie jest prawdziwe i F, jeśli jest fałszywe.
1) Tłuszcze roślinne mają ciekły stan skupienia a tłuszcze zwierzęce mają stały stan skupienia
2) Kwas oleinowy zawiera wiązanie podwójne między 8 a 9 atomem węgla w cząsteczce
3) Kwas stearynowy i palmitynowy to białe substancje stałe a kwas oleinowy to bezbarwna, oleista ciecz
4) Wodne roztwory mydeł mają odczyn kwasowy
5) Sole wapnia i magnezu to związki trudno rozpuszczalne w wodzie
6) Tłuszcze powstają w wyniku reakcji estryfikacji
7) Tłuszcze rozpuszczają się w wodzie i posiadają niepolarną budowę. Olej z wodą po intensywnym wymieszaniu tworzy emulsje, która po krótkim czasie rozwarstwia się.
8) Tłuszcze ulegają reakcji hydrolizy zasadowej tworząc mydło.
1) P
2) F
3) P
4) F
5) P
6) P
7) F
8) P
Aby odróżnić kwas oleinowy od kwasu stearynowego należy:
a) spalić oba kwasy
b) dokonać próby rozpuszczenia ich w wodzie
c) ogrzać kwasy z NaOH w obecności fenoloftaleiny
d) porównać ich stan skupienia
b)
Właściwości piorące i myjące są wynikiem działania mydła poprzez:
a) rozpuszczanie tłuszczów przez mydło
b) wytwarzanie odczynu kwasowego wody
c) zmniejszanie napięcia powierzchniowego wody
d) wytrącanie z wody soli wapniowych wyższych kwasów tłuszczowych
c)
Biopaliwa stosowane w silnikach Diesla można otrzymać z olejów roślinnych w procesie transestryfikacji.
Transestryfikacja estrów alkoholi monohydroksylowych przebiega zgodnie z ogólnym równaniem.
RCOOR1 + R2OH ——> RCOOR2 + R1OH
Reakcja może być katalizowana kwasami bądź zasadami.
Zapisz równanie reakcji transestryfikacji tłuszczu roślinnego, zawierającego trzy jednakowe reszty kwasu tłuszczowego, prowadzącej do powstania oleinianu etylu.
Jaka jest wydajność procesu hydrolizy trójstearynianu gliceryny, jeżeli z jednego mola tego związku uzyskano 150g kwasu stearynowego?
Układamy równanie reakcji
(C17H35COO)3C3H5 + 3H2O ——> C3H5(OH)3 + 3C17H35COOH
Obliczamy masę powstałego związku, czyli, kwasu stearynowego
M kwasu stearynowego= 18*12g + 36g + 2*16g= 284g/mol
Układamy proporcję:
1 mol trójstearynianu gliceryny —- 3*284g kwasu stearynowego
Czyli 852g kwasu stearynowego powinniśmy otrzymać przy 100% wydajności reakcji a otrzymaliśmy 150 g więc obliczamy jaka jest wydajność tego procesu.
W%= 150 g/852 g * 100% = 17,6%
Wydajność procesu hydrolizy trójstearynianu gliceryny wynosi 17,6%.
Mieszanina 100 g trójstearynianu i trójoleinianu gliceryny reaguje z 40g jodu. Ile trójstearynianu gliceryny zawiera mieszanina?
Trójstearynian gliceryny nie reaguje z jodem, ponieważ nie zawiera wiązań nienasyconych. Obliczamy, więc ile g trójoleinianu gliceryny reaguje z jodem i na tej podstawie będziemy później wiedzieć ile g jest trójstearynianu gliceryny w mieszaninie.
Układam równanie reakcji trójoleinianu gliceryny z jodem:
(C17H33COO)3C3H5 + 3 I2 —–> (C17H33I2COO)3C3H5
M trójoleinianu = 3*17*12g + 3*33g + 3*12g + 3*32g + 3*12g + 5g= 612g + 99g + 36g + 96g + 36g + 5g = 884g/mol
M jodu = 254g/mol à masa 3 moli I2 = 3*254g=762g
Układamy proporcję
884 g trójoleinianu gliceryny —– 762 g jodu
X g trójoleinianu gliceryny ——– 40 g jodu
X=46,4g trójoleinianu gliceryny
Jezeli
100g mieszaniny ——————– 100%
46,4 g trójoleinianu gliceryny —– y %
y=46,4% trójoleinianu gliceryny stąd wynika, że
100%-46,4%=53,6% trójstearynianu gliceryny, czyli 53,6g.