Morfologia i fizjologia gąbek- zadania otwarte

Gąbki są wrażliwe na zanieczyszczenia przemysłowe, jednak mogą żyć w środowiskach bogatych w materię organiczną. Wyjaśnij, co jest przyczyną wysokiej wrażliwości tych gatunków zwierząt.

Gąbki odżywiają się poprzez filtrację wody zawierającej cząstki pokarmu organicznego. Oznacza to, że nie występuje tu selekcja fagocytowanej materii, a tym samym mogą pochłaniać toksyczne substancje powstające na skutek procesów przemysłowych. Mogą one powodować uszkodzenie ciała lub obumarcie organizmu.

Opisz, dlaczego gąbki mają duże znaczenie jako filtratorzy materii organicznej.

Gąbki filtrują i fagocytują dziennie olbrzymie, jak na ich rozmiary, ilości wody z cząstkami organicznymi. Dlatego posiadają wysokie znaczenie jako filtratory szczątek organicznych. Hamują pośrednio procesy eutrofizacji zbiorników wodnych, w których występują.

Wymień komórki i/lub struktury, które są odpowiedzialne u gąbek za pobieranie wody do spongocelu.

Porocyty i kanały wodne

Podaj różnicę między porami, a ostiami. W odpowiedzi uwzględnij rodzaje komórek biorących udział w tworzeniu obu struktur.

Pory powstają poprzez tworzenie kanału wewnątrz komórki zwanej porocytem, natomiast ostia tworzone są przez zespoły komórek, połączonych ze sobą i ułożonych koncentrycznie wokół osi kanału. Ostia tworzone są z udziałem endopinakocytów. Komórki tworzące kanały wodne mogą wykształcać rzęski, co nie zostało zaobserwowane w przypadku porocytów. Endopinakocyty mają kształt wydłużony i spłaszczony, podczas gdy porocyty są owalne.

Wiedząc, że gąbki typu askon są starsze filogenetycznie od gąbek typu leukon, podaj tendencję ewolucyjną w kształcie spongocelu (jamy gastralnej).

Progresem ewolucyjnym jest redukcja jednolitego spongocelu, fałdowanie warstwy wewnętrznej jamy gastralnej oraz zwiększenie długości i liczby kanałów wodnych. Wykształciły się również komory połączone ze środowiskiem za pomocą ostii, kosztem wielkości jamy gastralnej.

Niektóre gąbki, w czasie ontogenezy, wielokrotnie zmieniają swoją postać począwszy od stadia młodocianego (zwanego olyntus) przez typ askon, sykon, aż do formy dojrzałej będącej typem leukon. Podaj nazwę zjawiska opisanego w tekście.

Rekapitulacja

Dla jakiej gromady gąbek charakterystyczny jest ten proces?

Dla gąbek wapiennych.

Wyjaśnij pojęcie mezoglea.

Jest to koloidalny żel z elementami organicznymi i nieorganicznymi. Znajduje się w niej szkielet wewnętrzy gąbek oraz mogą występować komórki (amebocyty).

Szkielet nieorganiczny u gąbek może być wytwarzany w różnych postaciach i z różnych materiałów. Wymień elementy szkieletu oraz określ materiały, z jakich mogą być one budowane. Podaj nazwę komórek odpowiedzianych za jego tworzenie.

Szkielet nieorganiczny wytwarzany jest przez skleroblasty. Może przyjmować postać igieł tzn. spikul i sklerytów, które są zbudowane głównie z kalcytu (węglanu wapnia). Skleryty można podzielić na makro- (tworzące główną część szkieletu) i mikroskleryty (funkcja podporowa). Wyróżnia się również szkielet wewnątrzkomórkowy zbudowany ze sponginy lub krzemionki.

W jamie gastralnej występują tzw. komórki kołnierzykowe. Podaj inną nazwę tych komórek.

Choanocyty

Wyjaśnij zależność, między charakterystycznymi elementami budowy, a funkcją pełnioną przez te komórki.

Komórki te wykształciły wić i około 30-40 mikrokosmków, które ułatwiają napędzanie przepływu wody przez kanały wodne i spongocel, jednocześnie ruchy wici umożliwiają tworzenie zawirowań, dzięki którym wychwytują pokarm i możliwa jest jego fagocytoza lub pinocytoza. Na mikrokosmkach może osadzać się plankton, który ulega endoctozie. Dodatkowo choanocyty wykształciły wodniczki trawiące, dzięki czemu możliwa jest częściowe trawienie wewnątrzkomórkowe pobranego pokarmu.

Podaj sposoby rozmnażania się gąbek.

Gąbki rozmnażają się płciowo z udziałem gamet oraz bezpłciowo przez fragmentację, pączkowanie, z udziałem gemmul (głównie słodkowodne) i sorytów (głównie morskie).

Określ wpływ, prowadzonego przez gąbki życia, na wykształcenie u nich objnactwa.

Gąbki prowadzą osiadły tryb życia, co oznacza, że nie mogą aktywnie poszukiwać partnera do rozmnażania. Obojniactwo umożliwia im jednoczesne pobieranie gamet męskich, jak i ich wytwarzanie. Skutkiem tego jest umożliwienie zachowania ciągłości gatunku i przekazywanie genów następnym pokoleniom.